Als de gemeente onder de Wabo niet tijdig op de vergunningaanvraag beslist (8 weken + 6 weken verlenging), dan kan het zijn dat de omgevingsvergunning van rechtswege is verleend. Dat geldt bijvoorbeeld als alleen een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit is aangevraagd, die niet in strijd is met het bestemmingsplan. Een andere mogelijkheid is dat een omgevingsvergunning voor afwijking van het bestemmingsplan is aangevraagd, die met toepassing van een binnenplanse vrijstelling of de kruimellijst kan worden verleend. Wanneer de gemeente niet tijdig op de aanvraag beslist, is de omgevingsvergunning van rechtswege verleend. De omgevingsvergunning kan daarentegen nooit van rechtswege zijn verleend, als die alleen kan worden verleend met toepassing van de uitgebreide procedure.

Overigens moet u zich niet rijk rekenen met de omgevingsvergunning van rechtswege. Omwonenden kunnen tegen die omgevingsvergunning procederen. Daarnaast komt het vaak voor dat de gemeente niet wil erkennen dat de omgevingsvergunning van rechtswege is verleend. De gemeente moet die omgevingsvergunning nog steeds bekendmaken en publiceren, omdat die anders niet in werking is getreden. Dat moet dan via de bestuursrechter worden afgedwongen.

Onder de Omgevingswet is er geen omgevingsvergunning van rechtswege meer. Ongeacht hoe lang de gemeente over uw vergunningaanvraag doet, zult u niet van rechtswege een omgevingsvergunning krijgen. Daarenboven is er ook geen overgangsrecht. Dit betekent simpelweg dat na 1 januari 2022 geen omgevingsvergunning meer van rechtswege kan zijn verleend.